Beleids­no­ta 2020 - 2025

Maar de leefbaarheid en schoonheid mogen daarbij niet in ’t gedrang komen. Te veel toeristen, daar is niemand bij gebaat. De authenticiteit van een historische stad als Gent gaat niet goed samen met (te veel) druk van toeristen en de commercie die daarbij hoort. Corona betekende een langgerekte pauze voor het stadstoerisme, en dat versterkte het belang van de continue oefening om echt na te denken over ‘het toerisme van de toekomst’.

Samen met Gentenaars, toeristische ondernemers, onderzoekers en experten onderzocht het stadsbestuur van welk soort toerisme iedereen deugd heeft. De conclusie? Gent moet niet per se meer toeristen aantrekken met flashy promocampagnes, maar in de eerste plaats investeren in de stad zelf. Gent nog mooier, bruisender, leefbaarder en groener maken, voor Gentenaars én al wie op bezoek komt.

Drie pijlers zorgen voor een stad in evenwicht, die tof is voor iedereen die er komt:

• Integratie: toerisme is een zaak van alle beleidsdomeinen. Gent wil gaan voor toerisme op maat van de stad, en niet een stad op maat van toerisme. Daarom wordt bij elke mogelijke beslissing eerst de vraag gesteld: ‘Is dit goed voor de Gentenaars zelf’? Zo kunnen zij de beste ambassadeurs van de stad worden.
• Samenwerking: het traject ‘toerisme van de toekomst’ toonde al dat samenwerken het draagvlak voor toerisme in Gent vergroot. Daarom zullen de komende jaren de banden met allerlei belanghebbenden en geïnteresseerden – van bewoners over vertegenwoordigers van de sector tot de overheidsdiensten – aangehaald worden.
• Onderbouwing: een goed toerismebeleid staven we met de nodige studies en cijfers. Daarom ging aan de nieuwe beleidsnota toerisme een grondige omgevingsanalyse vooraf.

Voor draagvlak, draagkracht, samenwerking en integratie zorgen. ’t Is een hele boterham, die de Stad heeft samengevat  in acht krachtlijnen. Die krachtlijnen zijn gestoeld op de VN-doelstellingen voor duurzame ontwikkeling, die samen een blauwdruk vormen voor een betere en meer duurzame toekomst voor iedereen. Dat toerisme een steentje kan bijdragen aan die toekomst is fantastisch, toch?

Gent voor de toerist, dat is Lekker, Licht, Levendig en Lam Gods. Vanaf nu voegen we daar nog een vijfde ‘L’ aan toe: Leefbaar. Want voor elke keuze op het vlak van toerisme zal bekeken worden wat de impact is op de leefbaarheid van de stad.

De Gentse identiteit staat altijd voorop: “In Gent doen we ons ding, op onze eigenzinnige manier. Ongedwongen, kritisch en met respect voor elkaar.”

Dat Typisch Gentse DNA past goed bij een specifieke groep bezoekers: verblijfstoeristen uit het binnenland en de buurlanden. Meerwaardezoekers op cultureel en/of culinair vlak, ecofans, congrestoeristen. Dus niet de snelle passanten die hier en daar een selfie pakken en ‘daag’. De Stad zal haar pijlen richten op regio’s met vlotte treinverbindingen en langeafstandsbussen en op themabezoekers – zoals tijdens het Van Eyck-jaar.

Waar zal de Stad, met haar DNA in het achterhoofd, niet op inzetten? Op groeps- en cruisetoerisme. Ze komen de leefbaarheid van de stad niet ten goede en zijn economisch en ecologisch gezien minder interessant. De Stad zal die toerismevormen bewust binnen de perken houden.

Eenmaal de toeristen aangekomen zijn, zullen een rits fiere ambassadeurs hen met plezier verwelkomen. Op-en-top Gentenaars die staan te popelen om hun liefde voor Gent over te brengen op anderen. Zij kunnen er mee voor zorgen dat toeristen de stad écht beleven en voelen.

Gent wil actief inzetten op toeristen die overnachten. Da’s natuurlijk alleen maar een goed idee als het evenwicht tussen wonen en logeren in de stad bewaakt wordt.

Fairbnb is een coöperatief platform dat een deeltje van de boekingskost investeert in de lokale gemeenschap. De Stad stimuleert lokale ondernemers om het gesprek met het deelplatform op te starten. Nieuwe hotelprojecten zal de Stad beter toetsen aan hun meerwaarde voor Gent en alle betrokkenen. Extra interessant zijn familievriendelijke plekken, hotels die ongebruikt erfgoed herbestemmen, en een goed kampeeraanbod.

Gent breidt intussen ook het cultureel en erfgoedkundig aanbod verder uit. Patrimonium wordt respectvol behandeld en ingevuld, cultuur-toeristische projecten krijgen een zetje, het zogenaamde ‘kunstenkwartier’ wordt extra in de verf gezet enz. Omdat zoveel over dat aanbod te vertellen valt, zijn er heel wat nieuwe gidsinitiatieven bijgekomen in de stad - soms gratis, soms betalend. Daarom streeft Gent nu naar een afsprakenkader onder de verschillende gidsengroepen.

Daarnaast is ook ‘t goei leven in Gent een troefkaart die de Stad zal leggen: de culinaire rijkdom van de stad, het bruisende nachtleven. Als het op shoppen aankomt, mag het écht Gentse aanbod uitblinken. Samen met de lokale middenstand gaat de Stad voor een ‘only in Gent’-verhaal, waarin Gentse makers een prominente plek krijgen.

42 procent van de Gentenaren vindt de historische binnenstad te druk door toeristen. Daarom zal het toerisme van de toekomst inzetten op spreiding: toeristen meer laten zien dan de Gentse kuip, want de stad heeft nog veel meer in petto. Ook spreiding in tijd is belangrijk, door feesten en evenementen slim te plannen.

In het toerismeaanbod van morgen zal Gent twee ‘nieuwe’ assen belichten. De eerste is de as ‘Centrum – Dampoort’, die interessant is dankzij bijvoorbeeld de Sint-Baafsabdij, het Van Eyck-zwembad, de onlangs opnieuw opengelegde Reep en het prachtig vernieuwde Maaseikplein.

De tweede as is ‘Centrum – Kunstenkwartier’, dat de komende jaren nog interessanter wordt dankzij het Wintercircus, de voetgangersas naar bibliotheek De Krook, de afwerking van de Boekentoren, de heraanleg van het Citadelpark. De Stad zal voor die twee assen interessante en makkelijk te volgen routes uitstippelen.

Daarnaast gaat Gent aan de slag met de voetgangersbewegwijzering, die wandelaars op een toffe manier door de stad zal loodsen. De hop-on-hop-off boot krijgt meer reclame en fietstoerisme krijgt een zetje. ‘Cycleseeing’ zal nog leuker worden, dankzij verbindingen met de groenpolen en recreatiegebieden én de toffe deelgemeenten rondom de stad. Ook bij de toekenning van hotelvergunningen zal spreiding een speerpunt zijn.

Gent is groen: de stad neemt al langer het voortouw als duurzame stad. Oog voor ecologie behoort tot het DNA van de stad - het gaat namelijk hand in hand met de ‘L’ van Leefbaar - en daar zal het Gents toerisme in de toekomst zeker rekening mee houden.

De Stad wil toeristisch beleid koppelen aan milieubeleid, zodat Gent ook mét toeristen richting klimaatneutraal kan evolueren. Zo zal de Stad de hotelsector ondersteunen naar een kleinere ecologische voetafdruk en ze mee leiden richting een Green Key-label (een internationaal ecolabel voor de hotelsector).

Ook de rondvaartbootjes, populair voor allerlei gelegenheden, moeten groener. Vandaag zijn nog maar een paar van die bootjes elektrisch aangedreven. Bootjes op andere brandstof veroorzaken uitstoot, geur- en geluidsoverlast. Samen met de uitbaters van toeristische rondvaartboten zal de Stad werk maken van een groenere vloot.

Gent wil ook in de zomer een aangename plek zijn en werkt dus verder aan de vergroening en ontharding van de stad, zodat die in de zomer genoeg verkoeling en groen te bieden heeft. Ook voor zwerfvuil heeft de stad blijvend aandacht, want een proper Gent is goed voor bewoners én toeristen.

Een leefbare stad betekent ook oog voor de duurzaamheid van verplaatsingen én voor verkeersveiligheid. Een prioriteit is de toeristenbussen uit het hart van de stad weren. De bussen zullen zoveel mogelijk buiten het centrum geparkeerd worden. Bezoekers kunnen dan te voet of met een ander vervoersmiddel, zoals een bootje of huurfiets, naar de stad.

Ook zullen toeristen makkelijker fietsen kunnen huren. In samenwerking met Fietsambassade Gent wordt het aanbod en de toegankelijkheid beter, met verdeelpunten aan de Stadshal, het station Gent-Dampoort en aan bibliotheek de Krook. Een handige reservatietool helpt bezoekers om snel een (elektrische) fiets, tandem, bakfiets of kinderfiets te huren. 

Eenmaal de Stad toeristen op de fiets krijgt, moet ze hen ook iets tofs kunnen aanbieden natuurlijk. Gent zal de handen in elkaar slaan met de toeristische diensten van omliggende streken, om toffe fietsroutes – al dan niet met haltes in musea in het ommeland – uit te stippelen.

Het taxiaanbod wordt verbeterd, zodat mensen minder nood hebben aan hun eigen wagen in de stad, en ook het aanbod vervoer over water wordt verder uitgebouwd. En Gent zal zichzelf in de kijker zetten als ideale treinbestemming, met in het bijzonder Gent Dampoort als handig knooppunt voor bus, fiets, trein, of om te voet de stad te bereiken.

Een leefbare stad is toegankelijk, voor haar bewoners én voor bezoekers. Om de toegankelijkheid van het historisch centrum te verhogen, wil Gent nog meer aandacht hebben voor mensen met een mobiele, verstandelijke, auditieve of visuele beperking, en mensen met beperkte financiële mogelijkheden.

Het ‘toegankelijkheidscharter’ dat een paar jaar geleden werd opgesteld, wordt vertaald naar een concreet actieplan. Dat plan zal breed gaan: de uitwerking van een toegankelijke stadswandeling, een subsidiereglement om handelspanden toegankelijker te maken, een extra ‘voelmaquette’ van de stad installeren naast die in de Krook, betaalbaar kampeertoerisme stimuleren, noem maar op.

En ken je het Gentse Rap op Stap-kantoor al? Dat is een reisbemiddelingskantoor voor mensen met een beperkt inkomen. Twee jaar na de opstart engageert de Stad zich om de werking te blijven financieren en mee uit te bouwen. Want iedereen verdient vakantie, het is zelfs een universeel mensenrecht.

Ook voor gezinnen moet Gent tof en drempelvrij zijn. Troeven voor mensen met kinderen zijn plekken als de Blaarmeersen en het Gravensteen, maar ook bijvoorbeeld de vele street art. De Stad wil haar eigen jonge bewoners inschakelen als ervaringsdeskundigen en als ambassadeurs: wat vinden jullie de moeite in Gent? En naast de bezienswaardigheden wordt ook de horeca op haar gezinsvriendelijkheid getoetst. En o ja, de Stad werkt hard aan haar kandidatuur als Europese Jongerenhoofdstad 2024!

Toeristen zorgen voor jobs. Ze eten, drinken, slapen, bezoeken: kortom, ze doen de lokale economie draaien. De toerismesector biedt vooral kansen voor kortgeschoolden. Als het verblijfstoerisme in Gent vermeerdert, dan vloeien daar jobs uit voort. Elke drie kamers in de Gentse hotelsector kan zo een voltijdse job opleveren.

De Stad wil graag mensen laten instromen als bartender, afwasser, kamerpersoneel – stuk voor stuk knelpuntberoepen – maar wil wel dat de tewerkstelling duurzaam is en het werk werkbaar. Want de arbeidsvoorwaarden – avondwerk, iemand? – zijn niet de makkelijkste. Dat wordt dus een belangrijke oefening

Leefbaar toerisme hangt van zoveel factoren af dat het een gezamenlijke inspanning vergt. Iedereen kan een steentje bijdragen. Om tot een ‘toerisme van de toekomst’ te komen, slaat de Stad daarom de handen in elkaar met sectorverenigingen (denk aan bootuitbaters, gidsenverenigingen, PuurGent, de musea, de logiessector), andere overheden (zoals Toerisme Vlaanderen, North Sea Port, De Lijn…), de bewoners enz.

Participatie is het toverwoord. Bewoners zijn vragende partij om betrokken te worden, professionals willen mee het traject uittekenen. Maar de belangen van de toerismesector zijn natuurlijk niet dezelfde als die van bewoners van de stad. Daarom zal het debat op twee verschillende manieren gevoerd worden.

Enerzijds komt er een adviesraad voor toerisme voor de lokale toeristische sector. Anderzijds worden Gentenaars voor het eerst een echte partner, met een ambassadeurswerking en een actievere communicatie van de Stad naar hen toe. Zo kunnen inwoners nog meer dan vandaag toerist in eigen stad zijn en anderen even gek van Gent maken.